Përveç ruajtjes së formave tradicionale teatrale popullore, siç janë Karagjozi, Medoh dhe Orta o Junu, në mesin e shekullit të XIX në Perandorinë Osmane ndikimet e traditës kulturore dhe teatrale evropiane depërtuan thellë.
Përpjekjet e inteligjencës turke për të kapur ritmin me teatrin evropian bashkëkohor, kryesisht atë francez, ishin më të dukshme në qendrën politike dhe kulturore të vendit – Stamboll. Pas përpjekjeve të para për krijimin e një teatri të tipit evropian në këtë qytet, ato më vonë u shtrinë edhe në territore të tjera të Perandorisë, përfshirë Maqedoninë.
Në gazetën “Çarshigraadski Vesnik” nr. 22 nga 30 tetori 1848, shkruhet: “Të shtunën e kaluar filloi me shfaqje teatrale teatri i ri, i bukur nga të gjitha anët, ‘Bejoglu’.” Së shpejti, në këtë teatër filluan të performonin dhe grupe teatrale të huaja. Po në të njëjtën kohë u shënuan edhe dy teatra të tjerë në Stamboll, në Galata Saray, ku punonte një teatër i njohur nga një Sirian me emrin Mihail Naum Efendi, i njohur si “Teatri Naum”.
Natyrisht, përpjekje të ngjashme ishin bërë edhe në qytetet më të mëdha të Maqedonisë. Kjo i përkiste kryesisht Selanikut, si qyteti i dytë i Perandorisë, ku, sipas një njoftimi nga gazeta “Turqia” (nr. 21, 21 dhjetor 1864), një teatër i ri po ndërtohej në vend të një teatri të vjetër.
Shembulli i Selanikut u pasua nga Shkupi dhe Manastiri, ku monotonia kulturore thyhej me vizita të shpeshta të grupeve të ndryshme teatrale. Gjithashtu, nga vizitat e shpeshta të grupeve teatrale të huaja, dukej se kishte një nevojë për ndërtimin e një ndërtese teatri edhe në Shkup.
Me ardhjen e Mahmud Shefket-pashës si vali i Shkupit, një njeri i edukuar në Akademinë Ushtarake të Berlinit, ideja u realizua. Kështu, ndërsa paraardhësi i tij Hafiz-pasha ndihmoi në ndërtimin e shëtitores së Vardarit dhe mbulimin e pjesës së lumit Serava që kalonte në qytet, Mahmud Shefket-pasha ndërtoi Ulinë Hekurudhore mbi Vardar dhe teatrin. Ky ishte teatri i parë në Shkup, i cili mbeti i njohur për shkupjanët si "Teatri turk" dhe filloi të funksiononte në vitin 1906.
Ndërtesa ishte e vendosur në vendin ku ishte ndodhur ndërtesa e vjetër e Teatrit Kombëtar. Objekti ishte i madh, dhe pozita e tij ishte e njëjtë si ajo e Teatrit Kombëtar të Maqedonisë. Po ashtu, kishte të njëjtin holl hyrës për në sallën e shfaqjeve dhe skenën. Dyshemeja e sallës ishte e sheshtë dhe mundësonte edhe lloje të tjera ngjarjesh – nga shfaqjet teatrale dhe kinema deri tek ballo dhe pritje solemne të konsujve të Shkupit. Salla kishte lozhat dhe ishte ndriçuar me llamba gazi (llamba luks ose gazelina). “Salla” kishte kapacitet të madh dhe ishte mjaft e lartë. Shikueshmëria e sallës kishte formë katërkëndëshe dhe galeri, gjë që duket nga fotografitë e paraqitura ku shihet konstrukcioni i katit të mesëm në lartësinë e dritareve. Ngrohja ishte me soba të zakonshme dhe nuk ishte mjaftueshëm e ngrohtë, prandaj në dysheme u ulni me këmbët kryq, rreth mangaleve ku pihej kafe. Një pjesë e lozhave kishte grila, nga ku anamitë ndiqnin ngjarjet në skenë. Për këtë ndërtesë, vajza e Branislav Nušić, Gita Prejić, në gazetën “Nova Makedonija” më 20 janar 1957, theksonte se ajo ishte ndërtuar nga material i dobët, me shumë dru, por megjithatë ishte tepër e madhe, kështu që mund të pranonte më shumë njerëz se “Teatri Kombëtar” në Beograd. Para teatrit kishte një kopsht me shadrvan, ku uji i tij shkumëzonte lart, ndërsa rreth tij ulur ishin turq, arnautë dhe të tjerë në karrige të ulëta duke pirë kafe. Ndërtesa kishte një kat të parë me mbi 20 lozha dhe galeri të nevojshme. Skena ishte e gjerë dhe e pajisur me dekorata të pasura të bërë në Dizeldorf. Teatri kishte emrin – “Teatri i qytetit Shuban dhe Vatan”.
Vizita e “Teatrit Kombëtar të Mbretërisë Serbe” nga Beogradi në Shkup në fund të tetorit dhe fillim të nëntorit të vitit 1909 është regjistruar në shkrimin “Një vizitë në Shkup”. Në të thuhet se në sallën e mbushur me njerëz të teatrin turk, publiku ishte vendosur në dy katet me lozha dhe në parterin e gjerë. “Në galerinë e dytë shndritnin kasketat e shitësve të salepit dhe boza, të cilët ishin tepër të kënaqur me këngët në 'Koštana' për shkak të të cilave aplaudonin me shumë zhurmë, ndërsa poshtë, në parter, gjithçka ishte kuqe nga feset e thella të publikut të kulturuar. Nga lozhat e para ngriheshin pupla të mëdha të kapelave femërore të blera në Selanik, Peshte dhe Beograd.
Kreu i blerësve të teatrit ka qenë një italian, i cili përmes përfaqësuesit të tij në Shkup, Moreni, e jepte ndërtesën me qira. Por, kur shpërtheu konflikti mes Turqisë dhe Italisë, nënqiramarrësit e mëparshëm Hasan Shukri dhe F. Bajram e shkarkuan ndërmjetësimin e shtrenjtë të italianit dhe ndërtesën e mori menjëherë komunat. Përveç shfaqjeve dramatike dhe operistike, janë shfaqur edhe filma. Salla dispononte me pajisje kinematografike që lëviznin me motor dhe që ishin vendosur në dhomën anësore pranë hapësirës për kalim. Një fakt me rëndësi është që shfaqjet e para kinematografike në Shkup u mbajtën në këto hapësira. Qiraja për këtë vend ishte një napoleon në ditë. Aty janë shfaqur dhe shfaqje teatrale dhe operistike, koncerte të grupit të këngëtarëve "Vardar", si dhe shfaqje nga shkollat e Shkupit, pritje zyrtare dhe balo, të cilat herë pas here janë organizuar nga konsullatat e disa shteteve të huaja që kishin përfaqësi në Shkup, të cilat ishin të shumta.
Në vitin 1898, Shkupi kishte 35,000 banorë, dhe në të kishin akreditim konsuj rus, austriak, grek, serb dhe bullgar, ndërsa pritej që së shpejti të arrinte edhe konsulli anglez. Ura e vjetër qëndronte mbi Vardar. Bullgarët kishin një konsullatë të bukur në bregun e Vardarit, Grekët kishin disa ndërtesa të bukura, veçanërisht një gjimnaz të bukur, Serbët kishin shkollën e tyre. Në atë kohë, qyteti kishte rreth 50,000 banorë.
Shpenzimet për ndërtimin e Teatrit, së bashku me dekoracionet dhe pajisjet e brendshme dhe mobiljet, arritën në 150,000 leva. Shkupi mund të krenohej me të, sepse në atë kohë ishte teatri i vetëm modern në të gjithë Turqinë.
Eksistenca e Teatrit dhe aktivitetet e tij pas grushtit të shtetit erdhën në momentin e duhur, sepse kjo ishte një mundësi që një masë më e madhe turqish, pavarësisht nga pozita e tyre shoqërore, të mblidheshin atje, duke i dhënë mundësi disa prej tyre të shpreheshin për ndjenjat patriotike, ndërsa të tjerët të zgjoheshin nga letargjia e shekujve që kishte imponuar dinastia fatkeqe dhe tirania kriminale.
Derisa deri atëherë teatri shërbente kryesisht si kafe-shantani, ku paraqiteshin aktorë dhe aktore të treta, njëkohësisht shfaqeshin edhe grupe amatoreske teatrale që jepnin shfaqje. Njëra nga to ishte trupa e organizatës nacionaliste të rinisë turke “Shuban dhe Vatan” (Rinia e Atdheut). Nga emri i organizatës, teatri u quajt "Teatri i Qytetit – Shuban dhe Vatan".
Në një shkrim nga Bullgaria flitet për shfaqjen "Vatan" dhe, mes të tjerash, në shkrim thuhet se ideja dhe nisma për ndërtimin e teatrit i takonin disa intelektualëve të rinj turq, mes të cilëve ishte dhe Iset-beg, inspektor ushtarak në kufirin serb. Pjesën "Vatan" e shkroi shkrimtari turk lokal Kemal-beg, portreti i të cilit ishte vendosur para dy pikturave antike. Teatri ishte plot me turq, të rinj dhe të moshuar, njerëz që mbanin fes dhe arnautë me kapele të bardha. U dëgjua orkestri ushtarak, por në vend të "Hamide", ai luajti për herë të parë "Himnin e Lirisë". Kur u ngrit perdesha, para publikut u shfaq një vajzë e veshur me një fustan të bardhë, e cila mbante flamurin turk në njërën dorë dhe një shpata në dorën tjetër. Pas ngritjes së dytë të perdes, portreti u rrethua nga të gjithë aktorët që morën pjesë në shfaqje, nga të cilët dy prej tyre doli përpara dhe mbajtën një fjalim, i cili shpesh ndërpritej me duarrokitje. Shfaqja u ndoq me shumë vëmendje, me një heshtje varri dhe një interes të gjallë. Dhe kur aktorët thanë fjalët "Vatan Osmanli, armik", salla u dridh nga duarrokitjet frenetikë.
Pavarësisht se shfaqja u interpretua nga aktorë amatorë që shfaqën një dramë patriotike për herë të parë, realizimi ishte jashtëzakonisht i suksesshëm. Sidomos me lojën e tij, dallohej Faik-efendi, inspektor i shkollave ortodokse dhe mësues turqish në shkollën pedagogjike bullgare, i cili e luajti me sukses rolin e komandantit të kalasë të rrethuar, i cili qëndroi heroikisht dhe refuzoi sulmet e armiqve. "Përshkrimi i shfaqjes ishte i pabesueshëm dhe përsëri shau shpesh edhe turqit e vjetër të ngrirë, në damarët e të cilëve depërtoi një dozë e vogël e energjisë së jetës së re të Turqisë së ringjallur".
Në shfaqje morën pjesë të gjithë konsujt – ai anglez, austriak, rus, grek dhe serb, si dhe një pjesë e madhe e kolonisë evropiane, si dhe disa oficerë të xhandarmërisë austriake dhe të gjithë zyrtarët turq dhe figurat e shquara. Pas disa ditësh pritej të arrinte një grup teatral bullgar, shkruante gazeta "Vçernja Pošta", nr. 144, 12.09.1908.
Për shfaqjen shkruan edhe gazeta "Vardar" më 07.09.1908, duke thënë se më 5 shtator, nxënësit e Islahanas shfaqën dramën "Atdhe" nga shkrimtari turk i njohur Kemal-beg. Teatri komunal ishte plot me publik, dhe ishin të pranishëm edhe përfaqësues të pushtetit dhe të gjithë konsujt, përveç agjentit bullgar. "Nxënësit e luajtën dramën si një trupë teatri të mirë të stërvitur. Duheshin duarrokitje të pafundme. Publiku e shijoi sinqerisht në skenat e bukura dhe thirrjet patriotike të shkrimtarit më të njohur turk".
Gazeta "Vardar" më 13 tetor 1908 shkruan se të shtunën e kaluar, trupa turke e teatrit shfaqi në Teatrin Komunal dramën "Besa" nga shkrimtari i njohur turk Shemsedin Sami-beg. Drama kishte temë nga jeta e përditshme e arnautëve.
Përveç kësaj, interesante janë edhe të dhënat që na i jep Filiz Nezir në artikullin "Ka pasur teatër turk në lokacionin ku tani po ndërtohet Teatri Kombëtar i Maqedonisë", ku ajo shkruan se "në vitet e para është shfaqur trupa teatrale e Namık Kemal me dramën 'Atdheu ose Silistra', nga e cila janë fituar 240 altanë osmane. Të inkurajuar nga ky sukses, intelektualët qytetarë, për të arritur qëllime më të larta, e ftuan në Shkup zotin Burhanettin, aktorin e njohur të Stambollit. Me të, ata shfaqën veprat 'Napoleon Bonaparte', 'Si ndodhi?', 'Osmani i Ri' dhe 'Tarik', të cilat u pritën me entuziazëm nga publiku. Gjatë muajve të fundit të vitit 1908, u shfaq drama 'Besa' nga Shemsedini Sami-beg. Sipas tekstit të Husein Sulejman, në të cilin ai shkruan se gjatë viteve të fundit të sundimit osman, në punën e Teatrit Turk të Shkupit morën pjesë Ferid Bajram dhe Hasan Shukru, ai thekson se masat e gjera popullore nuk ishin tolerante ndaj këtyre ngjarjeve. Në tekstin e Sulejman shkruhet:
'Pjesa më e madhe e popullsisë, e ndikuar nga fanatizmi fetar, nuk e shihte me simpati teatrin. Për këto arsye, në atë periudhë, fjala teatër mori kuptime të tjera, veçanërisht ato imorale. Intelektualët mendonin ndryshe. Por, për fat të keq, ata ishin të pafuqishëm ndaj shumicës së popullsisë të orientuar nga besimi...'
Gazeta 'Vardar' më 19 maj 1911 shkruan se në Teatrin e Komunës u mbajt një konferencë ku foli gazetari Etem Ruhi-beg për politikën e jashtme dhe të brendshme. Aktivitetet e Teatrit, të kinemasë, të shoqatës Kulturore-Artistike 'Vardar' dhe të Teatrit të Qytetit 'Shuban i Vatan', si dhe ngjarjet shkollore të gjimnazistëve, vizitat e grupeve teatrale popullore nga Beogradi dhe Sofja, Teatri i Vojdan Chernodrinski dhe shumë vizita të grupeve teatrale, grupeve cirkuese, akrobatëve dhe teatrit të detyrueshëm 'Karagöz', plotësuan pjesërisht aktivitetet kulturore në Shkup pas Huriut.
Në Medresenë e Madhe të Shtetit 'Kral Aleksandar', nxënësit shfaqnin drama. Kështu, më 29 prill 1928, gjatë Bajramit, ata shfaqën dramën 'Adem-beg' me një pjesë koncertale, dhe në nëntor të vitit 1928 shfaqën 'Greshnikët'. Sipas raportit të shkollës, në vitin shkollor 1928/29 u shfaqën pesë drama, dhe në vitin 1930/31 – tre drama. Gjatë Kurban-Bajramit, nxënësit e klasës së gjashtë shfaqën dramën 'Besa e Vajzës'. Më 8 mars 1936, gjatë ekskursioneve në Bitola, ata shfaqën 'Haxhi Loja' në sallën e Teatrit, dhe të njëjtën shfaqje e bënë në Ohër në hotelin 'Riviera', ndërsa më 6 mars 1936 ajo u shfaq në Teatrin Popullor të Shkupit dhe përsëri më 2 dhjetor 1936.
Kjo shëtitje përmes historisë tregon vazhdimësinë e zhvillimit të veprës teatrale të popullit turk në Maqedoni. Edhe pas çlirimit, u organizuan ngjarje kudo. Kështu, më 30 maj 1945, në shkollën e vajzave 'Irfan', u shfaq një program nga turket, ku morën pjesë edhe nxënësit e shkollës 'Shefket'. Pas himneve, referatit, kompozimeve korale, recitimeve, dialekteve, leximit të fabulave dhe tregimeve të vjetra popullore, kori turk këndoi 'Në luftë' dhe 'Sot mbi Maqedoninë', dhe pastaj u recitua 'Pranvera Partizane' nga V. Markovski. U luajtën edhe disa valleve dhe në fund u shfaq drama 'Donçeva Nada'.
Në festivalin e Tetorit të vitit 1949, Çmimi i parë prej 8.000 dinarësh iu dha shoqatës Kulturore-Artistike 'Jeni Jol' të Shkupit për shfaqjen 'Shaban Oxha' nga Mustafa Karahasan. Shoqata 'Jeni Jol' u formua më 15 maj 1948. Drama e saj e parë ishte 'Haxher' nga Mustafa Karahasan. Shoqata u shpërblye me 10.000 dinarë, ndërsa anëtarët e saj Xhevat Husein dhe Yldiz Ahmet morën nga 1.000 dinarë dhe Sherfedin Hajredin mori 500 dinarë. Shoqata në Shkup shfaqi mbi 10 drama para 4.000 spektatorëve. Grupi dramatik përgatiti edhe dramën 'Inadirmak' nga Mustafa Karahasan. Dramën e shfaqën tetë herë në Shkup dhe dy herë në Kumanovë dhe Veles, dhe një herë përmes Radio Shkupit. Në Shkup u shfaqën edhe tre drama për gratë. Për ringjalljen e grupit dramatik meritat më të mëdha i takojnë Idriz Osman, Yldiz Ahmet dhe Xhevat Husein, siç shkruan Shukri Ramo në 'Jeta Kulturore' në qershor të vitit 1949.
Me vendim të Komitetit Ekzekutiv të Këshillit Popullor të Shkupit, në gjysmën e dytë të dhjetorit të vitit 1949, u formua një administratë përgjegjëse për të drejtuar punën e Teatrit të Pakicave. Drejtor u emërua Abdush Husein, një student i sapo diplomuar i Shkollës Shtetërore të Teatrit. Ndihmës i tij u emërua Behedin Krasniqi. Ansambli i aktorëve u formua nga aktorët e shoqatës Kulturore-Artistike 'Emin Duraku' dhe 'Jeni Jol'. U konstatuan me kënaqësi se midis aktorëve kishte shumë vajza të reja turke dhe shqiptare. Teatri mori dhoma ku menjëherë mund të fillonte aktivitetin.
Abdush Husein rrëfen se e thirrën Liljana Çalovska dhe Kemal Sejfula, të cilët i njoftuan vendimin për themelimin e teatrit. Menjëherë u fillua me mbledhjen e njerëzve që mund të përfshiheshin në punën e tij.
Më 11 mars 1950, në Ministrinë e Shkencës dhe Kulturës u mbajt një mbledhje me drejtorët e teatrove, ku Abdush Husein njoftoi se trupa turke ishte mbledhur dhe do të fillonte punën, ndërsa trupa shqiptare 'do të mblidhej së shpejti'.
Trupa turke shfaqi premierën e saj 'Një fytyrë e dyshimtë' nga Branislav Nushiq më 8 korrik 1950 në Sallën e MNT-së. Regjisori i shfaqjes ishte Abdush Husein. Në rolet kryesore ishin: Jerotije – Shefki Mahmut, Anica – Yeldiz Ahmet, Marica – Suna Mahmut, Vijo – Seza Okxhuoglu, Zhika – Behic Sadulah, Milisav – Sherfedin Nebi, Gjoko – Fikret Demir, Aleksa Zhuniç – Abdush Husein, Joso – Faik Hasan.
Grupi artistik turk i Teatrit të Pakicave ka shfaqur me sukses "Fytyra e dyshimtë" nga Branislav Nušić, në regji të Abduş Huseinit. Shfaqja ka lënë pa dyshim një përshtypje të thellë tek publiku, gjykuar nga reagimi i tij. Regjia ka investuar shumë mundim për ta realizuar sa më realiste shfaqjen e Nušićit. Pothuajse gjithë ekipi ka kuptuar mjaft mirë detyrën. Duhet theksuar se, duke marrë parasysh se ishte shfaqja e parë, grupi turk ka arritur një sukses të madh. Publiku pati përshtypjen se po shihte një grup me përvojë shumëvjeçare.
Mustafa Karahasan, në recensionin e tij të botuar në "Nova Makedonija" më 3 gusht 1950, me titullin "Martesa" nga Gogol dhe "Fytyra e dyshimtë" nga Nušić, ndër të tjera shkruan: "...Në interpretimin e kapitenit Jerotie Pantić, Şefki Mahmut tregoi se për momentin është më i miri në grup. Ai hyri plotësisht në rolin e tij dhe u identifikua me të, duke e interpretuar me shumë liri dhe, mund të thuhet, me shumë rutinë. Në skenë ishte plotësisht i sigurt, aq sa lëvizjet e tij ndikuan në mënyrë të konsiderueshme në interpretimin e roleve të tjerëve. Nuk do të ishte tepër të thuhet se Şefki Mahmut si artist ka cilësi të shkëlqyera dhe aftësi, të cilat do të zhvillohen edhe më shumë në të ardhmen. Me sukses interpretonin rolet e tyre Yildiz Mahmut dhe Suna Mahmut (Anxha dhe Marica), dhe veçanërisht Yildiz, e cila befasoi publikun me qëndrimin e saj në skenë. Ajo është e njohur si artiste që nga grupi dramatik 'Yeni Yol'. Tani rolet e tyre i interpretonin mirë Musa Halim si Tasa, Seza Okçiuolu si Viça, Faik Hasan, Şefket Nebi dhe të tjerë."
Në trupat turke dhe shqiptare ishin angazhuar aktorë jo vetëm nga KUD "Yeni Yol" dhe "Emin Duraku", por edhe nga grupi dramatik "Vëllazërimi dhe Bashkimi" nga Dibra. Gjatë periudhës së shfaqjes së shfaqjeve të para, trupa turke kishte 15 burra dhe 2 gra, ndërsa trupa shqiptare kishte 15 burra dhe 4 gra. Kështu, në Teatrin e Pakicave ishin të angazhuar gjithsej 36 aktorë.
Teatri Popullor i Pakicave u themelua në përputhje me vendimin e Këshillit Popullor të Qytetit nr. 4579 nga viti 1950. Me hapjen e teatrit u kurorëzuan përpjekjet dhe idealet për të cilat synonin pakicat tona kombëtare në rrugën e zhvillimit të tyre të gjithanshëm, që të kishin teatrin e tyre.
Në vitin 1950, tashmë ekzistonin kushtet e nevojshme shoqërore dhe politike për të realizuar këtë qëllim në fushën e kulturës, duke siguruar barazinë e plotë të popujve dhe grupeve etnike në Maqedoni dhe në gjithë Jugosllavinë. Në territorin e ish-Jugosllavisë ishin formuar teatro profesionistë për pakicat – Drama Shqiptare në Prishtinë; Drama Hungareze në Novi Sad dhe Suboticë, si dhe Drama Italiane në Rijekë. Për këtë arsye, autoritetet përkatëse të bashkësisë shoqërore-politike të Shkupit mbështetën iniciativën për themelimin e një teatri të tillë, i cili duhej të merrte mbi vete një angazhim të pazakontë dhe të rëndësishëm për përhapjen e artit skenik tek anëtarët e popullit turk dhe shqiptar.
Kështu, pakicat kombëtare turke dhe shqiptare në Shkup dhe në të gjithë Maqedoninë morën një tribunë shoqërore për të ngritur nivelin e tyre kulturor dhe arsimor. Me hapjen e këtij teatri, u kurorëzuan përpjekjet dhe idealet për të cilat synonin pakicat tona kombëtare, që të kishin teatrin e tyre të pavarur.
Pas kësaj, vazhduan premierat njëra pas tjetrës. Me disa dobësi dhe suksese, ekipi i Teatrit Turk u pasurua me eksperienca. Artistët e rinj dhe entuziastë po rriteshin gjithnjë e më shumë si artistë të vërtetë në skenë. Në shtypin gjithnjë e më shumë shkruhej për arritjet e këtij grupi të ri, por me shpërthim energjik. Kështu, me rritjen e aktiviteteve të Ansamblit, nuk flitej vetëm për ekzistencën e tij, por edhe për pjekurinë artistike.
Falë një repertori të pasur dhe të kualifikuar, Teatri Turk në Shkup po fitonte një publik gjithnjë e më të madh dhe rregullisht. Për këtë kontribuan edhe përpjekje të tjera: puna e palodhur dhe me përkushtim e disa brezave regjisurësh dhe artistësh, si dhe qëndrimet e vendosura të drejtuesve në mundësimin që të gjithë të punësuarit të shfrytëzojnë teatrin për pasurimin e mëtejshëm personal dhe profesional, jo vetëm të të punësuarve, por edhe të anëtarëve të popullit turk në Maqedoni – nxënësve, studentëve dhe të rriturve. Në përputhje me politikën e duhur teatrale, Ansambli ishte një mysafir i rregullt në krahinat e Maqedonisë, ku jetojnë bashkëkombësit e tyre, të cilët i prisnin me padurim.
Për afërsinë kulturore të popujve, të rëndësishme ishin edhe vizitat që u organizuan në shumë shtete. Duhet theksuar se, përveç teatrove në Turqi, Teatri Turk i Shkupit është teatri profesional i vetëm jo vetëm në Ballkan, por edhe në botë. Çmimet që Teatri Turk ka fituar në këto 65 vite nga juritë teatrale kompetente maqedonase dhe botërore, si dhe nga kritika, janë me të vërtetë të shumta dhe lavdërues. Ndër të tjera, Teatri Turk ka fituar një numër të madh çmimesh si teatër, ashtu edhe si individë. Me punën e tij, ai ka qenë një faktor i shkëlqyer në themelimin e kulturës kombëtare turke dhe maqedonase, veçanërisht të artit teatror, që nga shfaqja e tij deri sot. Ai ka mbajtur këtë funksion të rëndësishëm në momentin kritik pas Çlirimit dhe, më e rëndësishmja, kurrë nuk ka rënë në ekzagjerime romantike dhe devijime.
Gjatë aktivitetit të tij, Teatri Turk është edhe një shkollë për specialistët e teatrit, një terren për trajnimin e shkrimtarëve të rinj, regjisurëve, aktorëve, skenografëve dhe kostumografëve, të cilët më pas kanë lënë një shenjë të dukshme në gjithë hapësirën tonë.
Teatri Turk në jetën teatrale maqedonase ka vepruar si një faktor vendimtar që nuk lejon që një teatër të mbyllet në vetvete, të tërhiqet në periferi, të bëhet provinciale dhe të krijojë kritere false vlerash vetëm në mjedisin e tij. Përkundrazi, Teatri Turk me kënaqësi dhe shpesh del në arenën e gjerë ballkanike dhe më gjerë, dhe atje paraqitet lirshëm për vlerësime, të cilat mund të besohet se janë objektive.